GELENEĞİN BİRİKİMİNDEN YENİ BİR DÜŞÜNCENİN İNŞASINA...

Yürütücü: Fatih Tok

Başlangıç: 26 Nisan Cuma, 17.00 - 18.00 / 5 Hafta (Dersler 5 hafta boyunca aynı gün ve saatte yüz yüze olacak şekilde gerçekleşecek)

Ders Hakkında

Bu derste, İlahî kaynaklı kitaplar çeşitli açılardan karşılaştırmalı olarak incelenecektir. Bu çerçevede öncelikle kutsal kitapların vahyedilme, kitap haline getirilme ve yorumlanma süreçleri ele alınacaktır. Önceki vahiylerin kitaplaşma sürecinde herhangi bir beşer müdahalesine maruz kalıp kalmadıkları, şayet böyle bir durum gerçekleştiyse de Kur’an ölçütlüğünde bunun hangi açılardan ve ne oranda meydana geldiği araştırılacaktır. Bu bağlamda inanç, ibadet, kıssa ve ahkâm gibi alanlarından seçilecek bazı konular karşılaştırmalı bir okumaya tabi tutulacak, tahliller yapılacaktır. Bu tür incelemeler, Kur’ân’ın önceki vahiy toplulukları ile ilgili dile getirdiği bazı görüş ve iddialarının daha iyi anlaşılmasına da katkı sağlayacaktır. Keza ilahî vahye mazhar olmuş toplulukların hangi sebeplerle ve nasıl bir süreç sonunda hakikatten uzaklaştıklarının anlaşılmasına gayret edilecektir. Beş haftalık dersler neticesinde de genel hatlarıyla önceki kutsal kitaplara yönelik beşerî müdahaleler ile metinlerin yorumu bağlamında bilinçli ya da bilinçsiz gerçekleştirilen tahrifler ortaya konulmaya çalışılacaktır.  

Ders lisansüstü öğrencilerin ve lisans eğitimlerinin son aşamalarında olan öğrencilerin başvurusuna açıktır. Oturumlar okuma ve tartışma merkezli olacağı için katılacak öğrencilerin alana dair ilgileri ve birikimleri önem arz etmektedir.

     Haftalık Ders Programı:    

     1. Hafta - İlâhî Dinlerin Temel Kaynağı Olarak Kutsal Kitaplar

     2. Hafta - Kutsal Kitapların Vahyedilme, Metinleşme ve Yorumlanma Süreçleri

     3. Hafta - İnanç ve İbadetler Açısından Muhteva Analizleri

     4. Hafta - Kıssalar Açısından Kitapların Orijinallik ve Birbirlerine Kaynaklık Analizleri

     5. Hafta - Kutsal Kitapların Ahkam (Emir, Yasak ve Ceza) Yönüyle Mukayeseleri

Yürütücü: Hakan Aydemir

Başlangıç: 23 Nisan Salı, 17.00 - 18.00 / 5 Hafta (Dersler 5 hafta boyunca aynı gün ve saatte yüz yüze olacak şekilde gerçekleşecek)

Ders Hakkında

Bu derslerde, Erken Türk tarihi açısından önemli eski Türk boy adlarını inceleyecek bu adların Türk dili tarihine ve Erken Türk tarihine ne gibi katkılar sağladığını anlamaya çalışacağız. Öncelikli amaçlarımız, eski Türk boy adlarının nasıl ortaya çıktığını, türlerini, değişimlerini anlayarak farklı kaynaklarda karşımıza çıkan eski boy adlarının filolojik ve dilbilimsel bakımdan nasıl incelenmesi gerektiğini göstermektir. Bu bağlamda, incelenen boy adlarına ilişkin ana kaynaklar, ikincil kaynaklar, bu konudaki alanyazın ve kuramlar ve bunlarla ilgili sorunlar da ele alınacaktır. Amaçlarımızdan biri de, filolojik ve dilbilimsel yöntemlerin erken Türk tarihinin, özellikle yazılı kaynakları olmayan dönemlerin aydınlatılmasında nasıl kullanılabileceğini göstermektir. Tarihi kaynakların, vesikaların olmadığı veya yetersiz kaldığı noktalarda, tarihsel dilbilim yöntemleriyle incelenen boy adlarının vesikalara yansımamış toplumsal ve siyasi tarihe nasıl ışık tuttuğu örnekler üzerinden incelenecektir. Kaynak grubu olarak boy adı kökenli yer adlarının, boyların veya halkların tarihsel coğrafyasının belirlenmesindeki önemine dikkat çekilerek bu verilerin nasıl kullanılması gerektiği öğretilecektir. Boy adları incelemeleri üzerinden Türk halklarının başka halklarla (Çin, İran, Bizans, Doğu ve Orta Avrupa, vb.) olan temaslarına da genişçe değinilecek. Boy adları üzerinden kimi Türk halklarının göç yolları ve Avrasya’daki yayılma alanları mercek altına alınacak.

Ders lisansüstü öğrencilerin ve lisans eğitimlerinin son aşamalarında olan öğrencilerin başvurusuna açıktır. Oturumlar okuma ve tartışma merkezli olacağı için katılacak öğrencilerin alana dair ilgileri ve birikimleri önem arz etmektedir.

     Program Öncesinde Gerekli Görülen Ön Okumalar ve Haftalık Ders Programı: 

     Aydemir, Hakan: Türk Tarihinin Kaynakları Olarak Eski Türk Boy Adları – Kökenbilgisel Bir İnceleme, Cilt 1, Çanakkale, 2021.

     Golden, Peter B.: Türk Halkları Tarihine Giriş. O. Karatay (Çev.). İstanbul, 2012. 

     1. Hafta - Eski Türk boy adlarının oluşumları, tarihi kaynak değerleri ve Erken Türk tarihi açısından önemleri.

     2. Hafta - Tarihi vesikalarda geçen boy adlarının okunmasıyla ilgili filolojik sorunlar.

     3. Hafta - Boy adı kökenli yer adlarının Erken Türk tarihi açısından önemleri.

     4. Hafta - Boy adlarında görünmezlik olgusu ve gölge etkisi.

     5. Hafta - Boy adları incelemelerinde yöntembilgisi.

Yürütücü: Furkan Yıldız

Başlangıç: 25 Nisan Perşembe, 19.00 - 20.30 / 5 Hafta (Dersler 5 hafta boyunca aynı gün ve saatte çevrim içi olacak şekilde gerçekleşecek)

Ders Hakkında

Bu ders kapsamında ana akım iktisat teorisinin en önemli hedeflerinden biri olan iktisadi büyümeye ne pahasına olursa olsun ulaşma amacı sorgulanarak insani ve çevresel açıdan sürdürülebilir bir iktisadi sistemin mümkün olup olmadığı tartışılacaktır. Derste ana akım ekonomiye oldukça sorgulayıcı bir tavır takınılacağı için yöntemsel açıdan küresel politik ekonomi ve heterodoks iktisadın argümanlarına sık sık başvurulacaktır. Derste genel olarak, hâkim iktisadi düşünce, bu düşüncenin ürünü olan kapitalist üretim ve tüketim süreçleri ve bu süreçler sonucunda meydana gelen iktisadi, çevresel ve sosyal deformasyon (bir yanıyla da eşitsizlikler) eleştirel bir çerçeveden ele alınacaktır.  Ardından söz konusu problemlerin giderilmesi için atılabilecek adımlar hem teorik hem de pratik bir çerçevede incelenecektir.

Ders lisansüstü öğrencilerin ve lisans eğitimlerinin son aşamalarında olan öğrencilerin başvurusuna açıktır. Oturumlar okuma ve tartışma merkezli olacağı için katılacak öğrencilerin alana dair ilgileri ve birikimleri önem arz etmektedir.

     Program Öncesinde Gerekli Görülen Ön Okumalar ve Haftalık Ders Programı: 

     Cato, Molly Scott, Green Economics: An introduction to theory, policy and practice, Earthscan.

     Smith, Richard, and World Economics Association. Green capitalism: The god that failed. London: College Publications, 2016.

     Yıldız F. (2021). Türkiye ve Yeşil Ekonomi: Mevcut Durum ve Öneriler, (Politika Notu: 2021/23). İstanbul: İLKE İlim Kültür Eğitim Vakfı.   DOI:http:///dx.doi.org/10.26414/pn023 

     1. Hafta - Kavramsal çerçeve ve yeşil ekonominin entelektüel kökeni

     2. Hafta - Ana akım iktisat ile yüzleşme: Bazı şeyler gerekli mi?

     3. Hafta - Yeşil ekonomi ve emek, iş, istihdam, para, vergilendirme

     4. Hafta - Sürdürülebilir büyüme ve kalkınma

     5. Hafta - Genel değerlendirme

Yürütücü: Hatice Umut

Başlangıç: 24 Nisan Çarşamba, 18.00 - 19.00 / 5 Hafta (Dersler 5 hafta boyunca aynı gün ve saatte yüz yüze olacak şekilde gerçekleşecek)

Ders Hakkında

Bu derste Fârâbî’nin siyaset düşüncesinin kurucu kavram ve önermeleri, maksat ve hedefleri, imkân ve zaafları tartışmaya açılacaktır. Filozofun siyaset incelemesinde takip ettiği sıra düzeninin esas alınacağı bu derste, Fârâbî’nin siyaset düşüncesini teşkil eden kavramların tahlili üzerinden onun devlet/medine ve yurttaş/medenî insan tasavvuru ele alınacaktır. Bütün bu tahlil ve tespitler sadedinde;

(a) Fârâbî’nin metafizik düşüncesi nasıl bir siyaset tasavvuru önermektedir?

(b) Bu metafizik düşünce siyasî varlık alanını hangi ilke ve esaslar temelinde hangi gaye ve maksatlara göre şekillendirir?

(c) Hakikat perspektifini esas alan siyaset düşüncesinin kurucu kavram ve önermeleri, ana bileşenleri nelerdir? Soruları cevaplanmaya çalışılacaktır.

Derste Fârâbî’nin siyaset düşüncesinin felsefî kökenine ilişkin genel bir girişten sonra her bir hafta bir kavram ve bu kavram etrafında ortaya çıkan meseleler üzerinde durulacak ve filozofun konuyla ilgili metinleri tartışmaya açılacaktır.

Ders lisansüstü öğrencilerin ve lisans eğitimlerinin son aşamalarında olan öğrencilerin başvurusuna açıktır. Oturumlar okuma ve tartışma merkezli olacağı için katılacak öğrencilerin alana dair ilgileri ve birikimleri önem arz etmektedir.

     Haftalık Ders Programı:    

     1. Hafta - Fârâbî'nin Siyaset Düşüncesinin Felsefî Arka Planı: İnsanî İçtimaın Kökeni Meselesi ve Fârâbî’nin İnsan Toplulukları Tasnifi

     2. Hafta - Devlet Tasavvuru Olarak Medîne: Fârâbî’nin Siyaset Düşüncesinde Devlet/Medine Tarzı Örgütlenmenin Kurucu Unsurları

     3. Hafta - Yurttaş Tasavvuru Olarak Medenî İnsan: Fârâbî’nin Siyaset Düşüncesinde Yöneten ve Yönetilen Tanımı

     4. Hafta - Hakikat-Siyaset İrtibatı ve Fârâbî’nin Faziletli Devlet Öğretisi

     5. Hafta - Düşüncede Faziletli Fiiliyatta Cahilî Rejimlere Mensup Yurttaşların Siyasete Katılım Meselesi

Yürütücü: Sıtkı Karadeniz

Başlangıç: 26 Nisan Cuma, 19.30 - 21.00 / 5 Hafta (Dersler 5 hafta boyunca aynı gün ve saatte çevrim içi olacak şekilde gerçekleşecek)

Ders Hakkında

Derste, mülteciliğin halleri, sosyolojik muhayyilenin imkânları dahilinde tartışılacak ve dersin bitiminde, öğrencinin, mülteciliği bu muhayyile içerisinden kavraması beklenecektir. Bu kavrayış için şu sorular önem taşıyor: Mülteci, hangi bilgi rejimlerinin nesnesidir? Bir “mülteci” nedir, nereden neden gelir, nereye neden gider, nerede nasıl ve ne olarak yaşar, gittiği yerdekilerle hangi zeminlerde nasıl ve ne olarak karşılaşır, neye tabidir ve nasıl bir geleceğin failidir, bu gelecek neye göre şekillenir? Ders, bu soruların cevaplarını aramayı, bulduğu cevapları sorgulamayı ve yeni cevaplar için yorumlar üretmeyi amaçlıyor. Her haftanın okumalarının titizlikle tamamlaması gerekmektedir. Okumaların derste tartışılmasının ardından çıkarılacak notların dönem sonunda gözden geçirilmesiyle oluşacak 12-15 sayfalık bir makale, dersten azami verim alınmasını sağlayacaktır. 

Ders lisansüstü öğrencilerin ve lisans eğitimlerinin son aşamalarında olan öğrencilerin başvurusuna açıktır. Oturumlar okuma ve tartışma merkezli olacağı için katılacak öğrencilerin alana dair ilgileri ve birikimleri önem arz etmektedir.

     Program Öncesinde Gerekli Görülen Ön Okumalar ve Haftalık Ders Programı: 

     Hannah Arendt: “We Refugees”,  https://www.avlaremoz.com/2019/09/21/hannah-arendtin-we-refugees-baslikli-yazisinin-cevirisi-ve-ceviri-hikayesi-uzerine/

     Giorgio Agamben: Biz Mülteciler, https://isyananarsi.blogspot.com/2012/02/biz-multeciler.html

     1. Hafta - Mülteci

     2. Hafta - Yabancı/öteki

     3. Hafta - Kimlik/aidiyet

     4. Hafta - Çokkültürlülük

     5. Hafta - Vatandaşlık

Yürütücü: Yusuf Ziya Gökçek

Başlangıç: 22 Nisan Pazartesi, 17.00 - 18.00 / 4 Hafta (Dersler 4 hafta boyunca aynı gün ve saatte yüzyüze olacak şekilde gerçekleşecek)

Ders Hakkında

Bu ders kapsamında sinemanın ortaya çıkışı, sömürgeciliğin zirvelerinden sayılabilecek ve emperyalist devletlerin sömürgelerin paylaşımı meselesini tartıştıkları Berlin Konferansı’nın hemen sonrasına tesadüf eder. Sinemanın sömürge ile kurduğu ilişki; sinematografın dünyada yaygınlaşması, aygıtın kaydettiği imajın küreselleşmesi ve imajda ortaya çıkan tahakküm ilişkilerini göstermesi açısından asli bir ilişkidir. İmparatorluklar Çağı da denilen bu dönemde metropol-sömürge kenti, merkez-çevre ilişkisi ve tahakküm-tabiyet beklentileri bağlamlarında imparatorlukların ürettiği performans sinemada da görülmektedir. Ders kapsamında modern sömürgeciliğin kendini, işgal ve sömürü alanlarını nasıl yeniden ürettiği erken dönem Britanya, Fransız, İtalyan ve Rus sinemaları üzerinden anlatılacaktır.

Ders lisansüstü öğrencilerin ve lisans eğitimlerinin son aşamalarında olan öğrencilerin başvurusuna açıktır. Oturumlar okuma ve tartışma merkezli olacağı için katılacak öğrencilerin alana dair ilgileri ve birikimleri önem arz etmektedir.

     Haftalık Ders Programı: 

     1. Hafta - Britanya Sineması

     2. Hafta - Fransız Sineması

     3. Hafta - İtalyan Sineması

     4. Hafta - Rus Sineması

Yürütücü: Mahmut Hakkı Akın

Başlangıç: 26 Nisan Cuma, 17.00 - 18.30 / 5 Hafta (Dersler 5 hafta boyunca aynı gün ve saatte yüzyüze olacak şekilde gerçekleşecek)

Ders Hakkında

Bu derste Türk düşüncesinde öne çıkan ana akımlar üzerinde durulacaktır. Tanzimat düşüncesinde izleri takip edilmeye başlanan ve II. Meşrutiyet yıllarında belirginleşen temel düşünce hareketlerinin tarihsel süreklilikleri, dönem etkilerine göre değişimleri, öne çıkan isimleri ve tezleri farklı yönleriyle değerlendirilecektir. Osmanlı’dan Cumhuriyet’e devam eden süreklilikte farklı düşüncelerin oluşumu, birbirlerine göre konumlanmaları, yaşanan gerilimler, çatışmalar ve yakınlaşmalar önemli bir birikime kaynaklık etmektedir. Türkiye’de milliyetçilik, muhafazakarlık, İslamcılık, sosyal demokrasi ve sosyalizm, kendilerine özgü bazı vurgulara ve alt fraksiyonlara sahip olmuştur. Dolayısıyla belli bir ideolojiye ya da düşünce hareketini tanımlamak, onun kapsadığı ve bazen de birbiriyle farklılaşan alt bölünmüşlükleri göz ardı etmemeyi gerektirir. Ayrıca Türkiye’nin yaşadığı toplumsal değişim düşünce farklılıklarına da kaynaklık etmiştir. Ana akımların toplumsal gerçeklikle ilişkileri ve kendi toplumsal kaynakları da göz önünde bulundurulmalıdır. Bütün bu farklılaşma ve değişim sürecinin uluslararası etkilere açık yönleri de bulunmaktadır. Türk Düşüncesinde Ana Akımlar dersi, bütün bu çok yönlülüğe dikkat çekmek amacındadır.

Ders lisansüstü öğrencilerin ve lisans eğitimlerinin son aşamalarında olan öğrencilerin başvurusuna açıktır. Oturumlar okuma ve tartışma merkezli olacağı için katılacak öğrencilerin alana dair ilgileri ve birikimleri önem arz etmektedir.

     Haftalık Ders Programı: 

     1. Hafta - Türkiye'de Milliyetçilik

     2. Hafta - Türkiye'de Muhafazakarlık

     3. Hafta - Türkiye'de İslamcılık

     4. Hafta - Türkiye'de Atatürkçülük

     5. Hafta - Türkiye'de Sol